نکاتی درباره کودکان دوقلو

دوقلوها، از بدو تولد يك همراه واقعي با خود دارند به همين خاطر در برقراري ارتباط موفق‌تر بوده، از كنار هم بودن لذت مي‌برند و در برقراري تعامل و مشاركت با ديگران بهتر از ساير كودكان هستند.

به گزارش مشرق، دكتر رامين خدابخشي اظهار كرد: نكته قابل توجه در رابطه با دوقلوها اين است كه اخيرا تولد دوقلوها در تمام دنيا، شايع شده است. ازسال 1980ميلادي تاكنون تعداد دوقلوها در آمريكا 74 درصد رشد داشته است.

وي ادامه داد: استفاده از برخي داروهاي باروري، افزايش سن بارداري بويژه پس از 30 سالگي و بكارگيري روش IBF به منظور بازتوليدي زنان از جمله علل دوقلوزايي است. طي تحقيقاتي مشخص شده است كه 56 درصد زناني كه با روش IBF باردار شده‌اند، دوقلو و چندقلو به دنيا آورده‌اند.

دكتر خدابخشي درباره تمايل خانواده‌ها به پوشاندن لباس‌هاي مشابه به تن دوقلوها عنوان كرد: مردم، دوقلوها را بچه‌هايي مي‌بينند كه از نظر شكل ظاهري، پوشش و رفتار، دو موجود كاملا شبيه به هم و به عبارتي كپي يكديگرند.

وي ادامه داد: به نظر مي‌رسد خانواده‌ها، تعمدا بچه‌ها را به اين سمت سوق مي‌دهند كه بايد از هر نظر شبيه يكديگر باشند و خودشان نيز تمامي لباس‌ها و اسباب بازي‌هاي دوقلوها را مشابه به هم تهيه مي‌كنند. يك دليل عمده آن هم اين است خانواده‌ها تمايل دارند نظر ديگران را به سمت كودكان خود جلب كنند زيرا با انجام اين عمل، خاص و متفاوت به نظر مي‌رسند و اين احساس برايشان لذت بخش است.

اين روانشناس باليني، ضمن تاكيد بر لزوم رشد هويت مستقل فردي هر دو كودك، اظهار كرد: مشكل جدي كه در اين زمينه وجود دارد اين است كه چون اين‌ها دو نفر هستند ناخودآگاه توجه كمتري از سوي پدر و مادر به هر كدامشان معطوف مي‌شود. طي تحقيقاتي در استراليا مشخص شده است كه اگر به فرض خانواده‌اي يك فرزند داشته باشد و در طول شبانه‌روز، 2 دقيقه وقت به او اختصاص بدهد، همان خانواده براي دوقلويشان، تنها 9 ثانيه وقت مي‌گذارند.

رشد مهارت‌هاي زباني كودكان دوقلو كندتر است

دكتر خدابخشي درباره تاخير در رشد مهارت هاي زباني بچه‌هاي دوقلو نيز گفت: تك قلوها، زبان را از پدرو مادرشان ياد مي‌گيرند، در حالي كه دوقلوها، زبان را از يكديگر مي‌آموزند و حتي به كاربردن الفاظ به شكل غلط را از هم تقليد مي‌كنند. به ويژه اگر والدين، فرزندان ديگري هم داشته باشند، نمي‌توانند وقت زيادي براي تقويت مهارت‌هاي كلامي كودكانشان بگذارند. به همين سبب رشد مهارت‌هاي زباني كودكان دوقلو كندتر است.

وي ادامه داد: از سوي ديگر، 50 درصد دوقلوهايي كه به دنيا مي‌آيند نارس هستند و در مقايسه با نوزادان معمولي، وزن كمتري دارند، طبيعي است كه در رشد كمي عقب‌تر و ضعيف‌تر از ساير كودكان باشند.

اين روانشناس باليني درادامه با اشاره به اينكه به علت رقابتي كه ميان خود دوقلوها با يكديگر و با ديگران وجود دارد اين مشكلات زباني تا شش سالگي حل مي‌شود، گفت: والدين حتما با كودكانشان تمرين سخن گفتن داشته باشند، با هر يك انفرادي صحبت كنند، برايشان كتاب بخوانند و هنگامي كه با آنها صحبت مي‌كنند به چشم‌هايشان نگاه كنند تا مهارت‌هاي زباني‌شان رشد كند.

اگر يكي از بچه‌ها بهانه گيري كرد، ابتدا به سراغ كودك آرام برويد!

دكتر خدابخشي به كودكاني كه بهانه‌گير هستند نيز اشاره و اظهار كرد: دوقلوها وقتي مشاهده مي‌كنند يكي از قل‌ها به مدت طولاني در كنار پدر و مادر مي‌ماند، احساس حسادت مي‌كنند. بنابراين والدين بايد توجه كنند كه به هر دو كودك رسيدگي كنند.

وي ادامه داد: اگر يكي از قل‌ها، بهانه گير باشد و بيهوده نق بزند، پدر و يا مادر بايد ابتدا به سراغ كودكي كه آرام است رفته و مدت زمان اندكي را با او بگذارنند و سپس سراغ كودك بهانه‌گير بروند. با اين كار كودك اول تشويق مي‌شود و كودك بهانه‌گير نيز درمي‌يابد كه اگر توجه پدر و مادر را مي‌خواهد بايد شيوه‌ ديگري پيش بگيرد.

هنگام دعواي ميان دوقلوها، والدين چه زماني مداخله كنند؟

اين روانشناس باليني درباره زمان مداخله والدين در هنگام درگيري ميان دوقلوها نيز توضيح داد: دعواي بين دوقلوها، مانند همه بچه‌هاي ديگر، امري طبيعي است. اما والدين قبل از اينكه بچه‌ها دست به رفتارهاي تند و خشن بزنند بايد وارد ماجرا شوند. به محض اينكه لحن بچه‌ها از حالت عادي خارج و به سمت تند و بي‌ادبانه صحبت كردن رفت، پدر و مادر بايد مداخله كرده و نقش ميانجي را بازي كنند.

وي ادامه داد: والدين نبايد دوقلوها را با هم مقايسه كنند زيرا ممكن است اين دو احساس تبعيض كنند. به عنوان مثال يكي از قل‌ها را «خوشگل من» و ديگري را «باهوش من» صدا نزنند زيرا ممكن است قل اول احساس كند حالا كه زيباست پس باهوش نيست و برعكس. اين صفت گذاردن بر روي بچه‌ها ممكن است موجب تخريب رواني شود.

دكتر خدابخشي تاكيد كرد: صحيح است كه بايد تفاوت بچه‌ها را شناخت اما بزرگترها مراقب باشند كه به بچه‌ها برچسب نزنند.

اين روانشناس باليني، با بيان اينكه استعدادهاي دوقلوها بايد به صورت مجزا پرورش پيدا كند عنوان كرد: به عنوان مثال يكي از بچه‌ها تمايل دارد در بيرون از منزل ورزش كند و ديگري مي‌خواهد در خانه بماند، والدين نبايد كودك را از بيرون رفتن و تامين نيازهايش محروم كند بلكه استعداد دوقلوها را بايد انفرادي شناخت، پوشش داد و به رشد آن كمك كرد.

دوقلوها، اجتماعي‌تر بار مي‌آيند

دكتر خدابخشي ضمن بيان اين موضوع كه دوقلوها، اجتماعي‌تر بار مي‌آيند، گفت:  اساسا دوقلوها، خودخواه نيستند، زيرا هميشه آموخته‌اند كه يك نفر ديگر نيز هست و بايد حقوقش را رعايت كرد. همچنين احساس همدلي‌شان نسبت به ديگران بيشتر است.

اين روانشناس باليني در پاسخ به اين پرسش كه چه چيزي باعث آسيب اين رابطه مي‌شود، گفت: اين رابطه دو نفري به خودي خود مشكلي ندارد اما اگر به اين مساله منجر شود كه اين دو كاملا شبيه هم شده و راه همديگر را بپيمايند، رشد فردي‌شان مختل مي‌شود.

دوقلوها را «دوقلوها» صدا نزنيد

دكتر خدابخشي تاكيد كرد: خانواده‌ها و اطرافيان هيچ‌گاه اين دو كودك را تحت عنوان «دوقلوها» صدا نزنند و اسم‌هاي همراه به كار نبرند و مراقب باشند كه حتما از اسم بچه‌ها براي صدا زدنشان استفاده كنند. در واقع شما زماني كه اين دو را «دوقلوها» صدا مي‌زنيد برايشان يك هويت مشترك مي‌سازيد كه مي‌تواند به اين رابطه آسيب بزند.

وي همچنين درباره اينكه آيا لازم است اتاق خواب بچه‌ها را از هم جدا كنند، اظهار كرد: اعضاي خانواده پيش از هر چيزي بايد سعي كنند به كودكانشان ياد بدهند كه كارهايشان را مستقل از هم انجام بدهند. برخي پدر و مادرها براي اينكه دوقلوها در بزرگسالي منزوي نشوند به هم نزديكشان مي‌كنند و پيوندهاي كاذب ميانشان ايجاد مي‌كنند. درحالي كه بچه‌ها بايد خودشان توانايي‌هاي خود را شناخته و در مسير صحيح حركت كنند.

دكتر خدابخشي تاكيد كرد: پدر و مادرها سعي كنند به صورت مجزا با فرزندانشان ارتباط برقرار كنند. پدر يكي از قل‌ها را با خود از منزل بيرون ببرد و مادر با ديگري. برقراري ارتباط مجزا با هر يك و در موقعيت‌هاي متفاوت به منظور رشد فردي و مناسب هر دو كودك لازم است.

اين روانشناس باليني در خصوص چگونگي حفظ استقلال عاطفي دوقلوها نيز، عنوان كرد: مبناء و اساس حفظ استقلال عاطفي در دوران كودكي و تا پيش از 10 سالگي نهاده مي‌شود. اگر اين شخصيت در دوران كودكي صحيح و به تدريج شكل بگيرد در بزرگسالي هم به همين سياق ادامه پيدا خواهد كرد.

بچه‌ها با داشتن پوشك احساس امنيت مي‌كنند

دكتر خدابخشي همچنين درباره زمان از پوشك گرفتن دوقلوها گفت: اين روند در بچه‌هاي دوقلو كندتر است. اما به محض اينكه رفتن به دستشويي را بياموزند به علت رقابتي كه بينشان هست مشكل حل مي‌شود. به اين خاطر كه بچه‌ها با داشتن پوشك احساس امنيت مي‌كنند و راضي نمي‌شوند به راحتي آن را كنار بگذارند، اگر پدر و مادر در فواصل مشخص، چه بچه‌ها بخواهند و چه نخواهند آنها را به دستشويي ببرند، اين مساله برايشان جا افتاده و مثل ساير كارهايي كه انجام مي‌دهند، عادي مي‌شود.

وي در پايان با توضيح اين مطلب كه چون دوقلوها، شيرين و دوست داشتني هستند، سيستم تربيتي‌شان اغلب به سمت اقتدار نمي‌رود، يادآوري كرد: بعضا ديده مي‌شود كه يك شكل كردن ظاهر دوقلوها از سوي خانواده،‌ نه تنها كنار گذاشته نمي‌شود بلكه مورد تشويق هم قرار مي‌گيرد. اگر پدر و مادر بر همسان بودن پوشش و ظاهر بچه‌ها تاكيد كنند، جلب توجه مردم از همان ابتدا هدف دوقلوها مي‌شود و اين مسئله بر رشد استقلال عاطفي شان اثرگذار است.